Herbehereak

Herbehereak
Nederland
Ereserkia: Het Wilhelmus
Goiburua: Je Maintiendrai (fr) Ik zal handhaven (nl) ("Mantenduko dut")
Herbehereetako bandera Herbehereetako armarria
Geografia
Hiriburua	Amsterdam 52°22′22″N 4°53′37″E
Azalera	41.543 km² Ura %18,7
Punturik altuena	Scenery mendia
Punturik sakonena	Zuidplaspolder (−6,76 m)
Kontinentea	Europa eta Erdialdeko Amerika
Mugakideak	Alemania eta Belgika
Administrazioa
Gobernu-sistema	monarkia parlamentario eta monarkia konstituzional
Herbehereetako erregea	Gilen Alexandro Herbehereetakoa
Herbehereetako lehen ministroa	Mark Rutte
Legebiltzarra	Herbehereetako Estatu Orokorrak
Epai autoritatea	Herbeheretako Auzitegi Gorena
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi Accreditation Organisation of the Netherlands and Flanders (en) Aduanen Mundu Erakundea Australia Group (en) Benelux Berreraikuntza eta Garapeneko Europako Bankua CERN Dutch Language Union (en) Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundea Energia Atomikoaren Nazioarteko Agentzia Energiaren Nazioarteko Erakundea Estandarizaziorako Nazioarteko Erakundea Eurocontrol (en) Europako Ekonomia eta Diru Batasuna Europako Ekonomia-Eremua Europako Espazio Agentzia Europako Inbertsio Bankua Europako Kontseilua Europako Segurtasun eta Lankidetzako Antolakundea Europako Segurtasun eta Lankidetzako Antolakundea European Air Transport Command (en) European Payments Union (en) FAO Garapeneko Afrikako Bankua Garapeneko Asiako Bankua Garapenerako Banku Interamerikarra Group of Ten (en) Group on Earth Observations (en) Hegazkineria Zibilaren Nazioarteko Erakundea Hegoaldeko Behatoki Europarra Iheslarientzako Nazio Batuen Goi Mandataritza Ikatz eta Altzairuaren Europako Erkidegoa Industria Garapenerako Nazio Batuen Erakundea International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (en) International Fund for Agricultural Development (en) International Holocaust Remembrance Alliance (en) International Trade Union Confederation (en) Interpol Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea Itun Antartikoa Merkataritza eta Garapenari buruzko Nazio Batuen Konferentzia Merkataritzaren Mundu Erakundea Migraziorako Nazioarteko Erakundea Multilateral Investment Guarantee Agency (en) Munduko Meteorologia Erakundea National Education Association (en) Nazioarteko Diru Funtsa Nazioarteko Erakunde Hidrografikoa Nazioarteko Garapen Elkartea Nazioarteko Itsas Erakundea Nazioarteko Lan Erakundea Nazioarteko Merkataritza Ganbera Nazioarteko Olinpiar Batzordea Nazioarteko Ordainketa Bankua Nazioarteko Zigor Auzitegia Nuclear Suppliers Group (en) Osasunaren Mundu Erakundea Parisko Kluba Permanent Court of Arbitration (en) Posta Batasun Unibertsala Schengen eremua Telekomunikazioen Batasun Internazionala Treaty on Open Skies (en) UNESCO UNESCO United Nations Institute for Training and Research (en) United Nations Peacekeeping Force in Cyprus (en) Visa Waiver Program (en) Zangger Committee (en)
Demografia
Biztanleria	17.590.672 (2022) 183.087 (2020)
Dentsitatea	423,43 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi nederlandera Mendebaldeko frisiera (Frisia) Papiamento (Karibeko Herbehereak) ingeles (Karibeko Herbehereak)
Erabilitako hizkuntzak	ikusi nederlandera
Ezkontzeko adina	genero guztiak: 18
Emankortasun-tasa	1,68 (2014)
Eskolaratu gabeko umeak	18.711 (2015)
Derrigorrezko eskolaratzea	5-18
Bizi-itxaropena	81,50976 (2015)
Giniren koefizientea	25,4 (2012)
Giza garapen indizea	0,931 (2017)
Ekonomia
BPG nominala	826.200.282.501,13 $ (2017) 48.972.740.919,82 (2016)
BPG per capita	48.482 $ (2017) 2.475 (2016)
BPG erosketa botere paritarioa	932.319.528.228 nazioarteko dolar (2017) 58.007.505.369 (2016)
BPG per capita EAPn	54.422,008 nazioarteko dolar (2017) 3.083,435 (2016)
BPGaren hazkuntza erreala	2,1 % (2016)
Erreserbak	38.421.990.800 $ (2017) 2.516.227.692 (2016)
Inflazioa	0,6 % (2016) 0,4 (2015)
Historia
Sorrera data: 1795eko urtarrilaren 19a
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+31 eta +599
ISO 3166-1 alpha-2	NL
ISO 3166-1 alpha-3	NLD
Ordu eremua	ikusi Europe/Amsterdam (en) : Atlantic Time Zone (en) Karibeko Herbehereak, Aruba, Curaçao, Sint Maarten Udako ordutegi: UTC+02:00 European Netherlands (en) ordutegi estandarra: Europa Erdialdeko Ordua ordutegi estandarra: UTC+01:00 European Netherlands (en)
Elektrizitatea	230 V. 50 Hz.Schuko (en) eta Europlug (en)
Internet domeinua	.nl
rijksoverheid.nl

Herbehereak^[1] (nederlanderaz: Nederland, ˈneːdərˌlɑnt ahoskatua) Europa ipar-mendebaldean dagoen estatua da. Herbehereetako Erresumaren (Koninkrijk der Nederlanden) zati da, Curaçao, Sint Maarten eta Aruba ere bere baitan hartzen dituelarik. Europar Batasuneko estatu kidea da. Herbehereak monarkia konstituzional bat da, Europako ipar-mendebaldean kokatua. Iparraldean eta mendebaldean Ipar itsasoa du, hegoaldean – Belgika, eta ekialdean – Alemania. 1839an sortu ziren gaur egungo mugak.

Herbehereek 12 probintzia eta 3 udalerri dituzte. Batzuetan Holanda izenez ageri dira, baina Holanda berez bi probintziaren izena besterik ez da, eta ez Herbehere osoena.

Herbehereak oso dentsoki populatuak daude eta eremu asko itsas mailatik behera ditu. Bere haize-errotengatik, gaztengatik, dikeengatik, tulipanengatik, bizikletengatik eta gizarte tolerantziagatik da ezaguna munduan. Politika liberalak ditu drogei, prostituzioari, homosexualen arteko ezkontzei, abortuari eta eutanasiari buruz.

1. ↑ Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .